Układ nerwowy

Michał wyszedł na zewnątrz. Cześć Michał! -Ćśśś! - Dobrze grają? - W porządku, nie będziemy przeszkadzać. Hmm, co dzieje się w tym momencie w ciele Michała? Patrzy na grupę muzyków, używając oczywiście oczu. Uszami słyszy muzykę, którą wykonują.

A dzięki pracy mózgu myśli o tym, czego właśnie doświadcza. Oznacza to, że jego oczy i uszy muszą być w jakiś sposób połączone z mózgiem. Muszą się z nim komunikować. Ale jak? Jak wygląda ta komunikacja?

Przyjrzyjmy się temu z bliska. Ciało składa się z różnych komórek, które mają swoje konkretne zadania. Ta komórka jest dość wyjątkowa, bo ma nietypowy wygląd. Wygląda prawie jak gwiazda. Jej ramiona, czyli dendryty, działają trochę jak anteny.

Mogą odbierać sygnały, na przykład z oczu. Sygnał jest przekazywany dalej przewodem, przez który płyną sygnały wychodzące. Sygnał zostaje wykryty przez sąsiednią komórkę, która przekazuje go dalej. Komórki ustawione w rzędzie tworzą długą nić. To właśnie tu zachodzi komunikacja.

Taka nić to nerw, a komórki, które wyglądają jak gwiazdy to komórki nerwowe. W ludzkim ciele istnieją nerwy tworzące całe sieci, przekazujące sygnały tam i z powrotem. Sygnały informujące o tym, co widzimy czy słyszymy. W kręgosłupie znajduje się grupa połączonych ze sobą nerwów. Tworzą one rdzeń kręgowy, który jest bezpośrednio połączony z mózgiem.

Nerwy, rdzeń kręgowy i mózg składają się na układ nerwowy w ludzkim ciele. Mózg i rdzeń kręgowy tworzą ośrodkowy układ nerwowy. Nerwy w pozostałych częściach ciała tworzą obwodowy układ nerwowy. Kiedy ktoś dotyka twojego ramienia, uaktywniają się wyspecjalizowane komórki zmysłowe. Wykrywają dotyk i zamieniają go w sygnały nerwowe, które przekazywane są do reszty ciała.

Sygnały te przemieszczają się błyskawicznie: najpierw wędrują do rdzenia kręgowego, a następnie do mózgu. Dotknięcie na naszym ramieniu czujemy tak naprawdę wtedy, gdy mózg analizuje i rozpoznaje sygnały. Dokładnie to dzieje się teraz w mózgu Michała, gdy stoi na placu w mieście. Do jego mózgu dotarło mnóstwo sygnałów z informacjami o muzyce i ludziach obecnych na placu. Mózg je analizuje i rozpoznaje.

A teraz Michał zauważa jeszcze coś innego. Dziewczyna grająca na trąbce jest całkiem ładna. Prawdę mówiąc bardzo ładna. Oj, Michał trochę się zawstydził i zarumienił, ale nadal chce podejść bliżej do dziewczyny grającej na trąbce i porozmawiać z nią. Kiedy Michał postanawia to zrobić, jego mózg przekazuje sygnały mięśniom nóg.

Mięśnie na nie odpowiadają i zaczynają się poruszać. Jednak rumieńce na twarzy Michała nie są od niego zależne. Po prostu się pojawiły. Ale to mózg przekazuje sygnały, zwiększające przepływ krwi i wywołujące rumieniec na policzkach. Jakie wnioski możemy wyciągnąć z tego wszystkiego?

Po pierwsze nerwy funkcjonują na dwa sposoby. Z jednej strony można je świadomie kontrolować, na przykład gdy chcemy się poruszać lub mówić. Jest to somatyczny układ nerwowy. Z drugiej strony nie zawsze możemy nad nimi zapanować i wcale nie musimy tego robić. Oddychamy mimowolnie, czyli bez zastanawiania się nad tym.

Tak samo jest z sercem. Bicia serca nie da się kontrolować. Taką funkcję pełni autonomiczny układ nerwowy. Po drugie sygnał nerwowy biegnie w dwie strony. Informacja o tym, co widzimy, słyszymy i czujemy wędruje do mózgu.

Sygnały kontrolujące mięśnie płyną z mózgu. Układ nerwowy działa w całym ciele i bierze udział w wielu czynnościach organizmu. Kiedy słyszymy muzykę, uaktywniają się nerwy słuchowe. Gdy zaczynamy tańczyć, to nerwy sprawiają, że ciało się porusza. A przyjemność, odczuwaną w ciele, gdy słyszymy muzykę, która nam się podoba także wywołują nerwy.

Ale teraz dla Michała to nie ma znaczenia. Po prostu dobrze się bawi...