Wzrost i rozwój

Zosia, młodsza siostra Marii, urodziła się dwa miesiące temu. Maria uważa, że Zosia nie rozwija się wystarczająco szybko — Maria chce, żeby ktoś się z nią bawił, ale Zosia sama nic jeszcze nie potrafi! Więc rodzice Marii robią jej niespodziankę i kupują jej szczeniaka, którego Maria postanawia nazwać Diva. Szczeniak Diva również ma dopiero dwa miesiące, ale potrafi o wiele więcej niż mała Zosia. Szczeniak może chodzić i biegać, i jest świetny w aportowaniu!

Kilka miesięcy później, Diva jest już dwa razy większa odkąd stała się członkiem rodziny. Czasami Maria chciałaby, żeby Diva znowu była małym szczeniakiem — byłoby o wiele łatwiej ją nosić! Ale kiedy szczeniak stanie się już większy, nie może się ponownie skurczyć. Szczeniak urósł. Wzrost to proces biologiczny, i jedna z podstawowych cech charakteryzjuąca istoty żywe!

Organizmy rozwijają się, gdy ich komórki dzielą się. W organizmach zbudowanych z pojedynczych komórek podział ten uważany jest za wzrost sam w sobie. W organizmach składających się z więcej niż jednej komórki komórki dzielą się, ilość nowych komórek wzrasta i zajmują one więcej miejsca. A to sprawia, że organizm staje się większy! Żywe istoty nie rosną w nieskończoność. Prędzej czy później osiągną ostateczny rozmiar.

Pomyśl o dorosłych, których znasz. Jeśli mierzysz swój wzrost kilka razy w roku, prawdopodobnie za każdym razem jesteś trochę wyższy. Ale jeśli miałbyś mierzyć wzrost dorosłego, jego wzrost nie będzie się zmieniał. Mała Zosia ma teraz siedem miesięcy. Któregoś dnia, kiedy Maria ją łaskotała, Zosia chwyciła palec Marii i… ugryzła ją!

Urósł jej już pierwszy ząbek. Kiedy organizmy rosną, zachodzą również inne zmiany. Jedną z nich jest to, że organizm zmienia kształt lub staje się coraz bardziej złożony. Na przykład niemowlakom zaczynają rosnąć zęby. Jest to rozwój.

Wraz ze wzrostem następuje rozwój. Rozwój nawet bardzo złożonych organizmów, takich jak ty czy też kot, zaczyna się w momencie zapłodnionienia komórki, która zaczyna się dzielić na więcej komórek. Początkowo wszystkie te komórki są takie same. Jednak wszystkie mają możliwość rozwoju, na przykład do komórki mięśniowej, komórki skóry lub komórki nerwowej. Wyrosłeś z jednej zapłodnionej komórki komórki, która się podzieliła, a powstałe komórki ulegały dalszemu podziałowi.

I od tego momentu zacząłeś się rozwijać, i stałeś się złożoną osobą, taką jaką jesteś dzisiaj. Możesz nie mieć młodszego rodzeństwa lub szczeniaka, którego możesz obserwować, jak rośnie i rozwija się. Ale możesz obserwować wzrost i rozwój robiąc prosty eksperyment! Znajdź roślinę na zewnątrz — najlepiej w miejscu, w którym nie zostanie ścięta albo zjedzona przez zwierzęta. Następnie zmierz jej długość i wysokość, policz ile ma liści i czy ma jakieś kwiaty.

Potem powracaj do niej co tydzień i ponownie wykonuj pomiary. Zobaczysz, jak roślina rośnie z tygodnia na tydzień! Jeśli będziesz obserwował roślinę przez tygodnie lub miesiące, zauważysz nawet inne zmiany. Może wybrana przez ciebie roślina rozwinie nowe gałęzie lub liście, a nawet owoce! Zosia ma teraz 5 lat.

Potrafi już wiele zrobić sama, ale woli to robić z Marią. Cieszę się, że Zosia nigdy nie będzie już dzidzią, teraz jest o wiele fajniejsza!