Azot

Powietrze. Nie moglibyśmy bez niego żyć, ponieważ zawiera tlen. Ale większość powietrza wydaje się być dla nas w ogóle nie potrzebna. Gdy oddychamy, nasze płuca wypełniają się w czterech piątych azotem. Atomy azotu, tak jak atomy wodoru czy tlenu, występują w parach.

Zapisujemy to jako N-dwa. Właściwie, to bardzo dużo części naszego ciała potrzebuje azotu do prawidłowego funkcjonowania. Mięśnie, skóra, krew, nawet DNA... Ale niestety... nie możemy wykorzystać atomów azotu bezpośrednio z powietrza.

Rośliny także potrzebują atomów azotu. Ale one także nie mogą pobrać go z powietrza. Dlaczego tak trudno jest wykorzystać azot w postaci gazu? Ma to związek z silnym wiązaniem pomiędzy atomami azotu, które sprawia, że cząsteczka ta jest bardzo trwała. Mówimy, że azot jest gazem obojętnym, co oznacza, że niechętnie reaguje z innymi substancjami.

Możemy wykorzystać tę cechę azotu, gdy pakujemy żywność! Gdy zamienimy tlen na czysty azot, żywność nadaje się dużo dłużej do spożycia. Atomy azotu, których potrzebuje nasze ciało pobieramy w postaci żywności. Ale jak azot staje się częścią jedzenia, skoro ani rośliny, ani zwierzęta nie pobierają go z powietrza? A więc dzieje się to dzięki bakteriom, które mieszkają w glebie i niektórych roślinach.

Bakterie te zazwyczaj wiążą azot na dwa sposoby: ... albo z wodorem, tworząc jon amonowy... ... lub z tlenem, tworząc jon azotanowy. Gdy azot zostanie powiązany w tych formach, dopiero wtedy rośliny mogą wykorzystać go, ... ... a azot może zostać przekazany dalej w łańcuchu pokarmowym.

Więc to dzięki tym bakteriom nasze ciała mogą dostać potrzebny im azot. Ale większość jadalnych roślin, jakie uprawiamy potrzebuje więcej azotu, niż bakterie te mogą wytworzyć, w przeciwnym wypadku rośliny te rosłyby dużo wolniej. Jeden ze sposobów, aby dać im więcej azotu to poprzez obornik: czyli odchody zwierząt. Ale naturalnego obornika nie wystarcza dla wszystkich roślin uprawnych. Dlatego w procesie chemicznym, który także wiąże azot z powietrza produkujemy nawóz.

Te związki azotu, które rozrzucamy na naszych polach, ostatecznie wpływają do rzek i jezior, gdzie mogą powodować ich nadmierne zarastanie. Dlatego musimy kontrolować ilość nawozu, jaką stosujemy. Aby wyprodukować wystarczającą ilość żywności dla całej ziemskiej populacji, musimy nawozić nasze pola dodatkową ilością azotu. Bez względu na to, czy jest on wytworzony naturalnie przez bakterie, czy sztucznie w fabryce, rośliny potrzebują azotu, aby rosnąć. Obecność azotu w powietrzu nie jest bezcelowa, jak mogłoby się to wydawać.

Azot jest nam niezbędny tak samo, jak tlen.