Węglowodany w pożywieniu

Uffff, gotowe. Potrzebuję więcej energii. Natychmiast. Najlepiej cukru albo czegoś. Lepiej zjedz trochę warzyw!

Zobacz, ile energii mają moje króliki. Potrzebuję czegoś, co szybko doda mi energii, a nie zwykłej trawy. A ponadto chcę dostarczyć mięśniom białka. Hmmm, a może zjem jednego z tych twoich futrzaków. Zaraz, zaraz!

Po co te nerwy? Zaraz ci wytłumaczę, o co chodzi z tymi węglowodanami i energią. To nie takie trudne. Potrzebujemy energii, żeby było nam ciepło, żeby mięśnie się poruszały i żeby mózg pracował. Podobnie jak napełniamy bak w samochodzie, musimy napełnić organizm.

Oczywiście nie paliwem, tylko jedzeniem, które przekształcimy w energię! Energię dostarczają nam tłuszcze, białka i węglowodany. Większość z nas czerpie energię głównie z węglowodanów. Istnieje wiele różnych rodzajów węglowodanów, ale wszystkie składają się z trzech pierwiastków: węgla, wodoru i tlenu. Oto niewielki węglowodan, który ma sześć atomów węgla.

Jest to rodzaj cukru. Z kolei tutaj mamy cukier prosty, zwany glukozą. Glukoza często ma kształt podobny do koła, tak jak tu. Może jednak też mieć kształt prosty, tak jak tutaj. Glukoza jest obecna we wszystkich roślinach, a szczególnie w słodkich owocach, takich jak kiwi czy banany.

Organizm ludzki również zawiera glukozę. Cząsteczki glukozy to niewielkie wiązki energii, dzięki którym funkcjonują serce i mięśnie. Czy musimy jednak zjadać dużo glukozy, aby zyskać energię? Nie. Najlepsze jest to, że możemy wytworzyć własną glukozę z innych węglowodanów.

Istnieje wiele różnych rodzajów węglowodanów. W zależności od długości ich cząsteczek możemy je podzielić na trzy grupy, Najkrótsze nazywamy cukrami i najczęściej znajdziemy je w owocach. Dalej mamy trochę dłuższe cząsteczki, które nazywamy skrobią. Zboża, ziemniaki i niedojrzałe banany zawierają dużo skrobi. Kolejny typ węglowodanów to celuloza, która ma postać długiego łańcucha.

Celuloza obecna jest we wszystkich roślinach i jest dla nich rodzajem budulca. Dużo celulozy znajduje się na przykład w skorupie orzecha, skórce banana, no i w trawie. Tu mamy jednak pewien problem: niewielkie komórki w naszym organizmie nie są w stanie poradzić sobie z takimi długimi węglowodanami. Wolą te najkrótsze z nich, czyli glukozę. Dlatego właśnie musimy podzielić długie węglowodany na krótsze odcinki.

Ten proces zaczyna się już w jamie ustnej. Gdy przeżuwamy pożywienie, enzymy znajdujące się w ślinie rozbijają długie cząsteczki węglowodanów. Środowisko żołądka jest zbyt kwaśne i tam enzym odpowiednio nie zadziała. Proces podziału cząsteczek węglowodanów musi więc być kontynuowany na kolejnym etapie trawienia, w jelicie cienkim. Celem tego procesu jest rozkład wszystkich węglowodanów na glukozę, którą można uwolnić do krwi. Krótsze węglowodany, takie jak zwykły cukier, rozbija się szybko.

W dłuższych, takich jak skrobia, ten proces trwa dłużej. W długich cząsteczkach celulozy wiązania są bardzo silne, i to tak bardzo, że trudno je przerwać. Żołądki krów, królików i wielu innych zwierząt nie mają problemu z rozkładem celulozy. Celuloza jest jednak ważna, nawet dla nas, ludzi. Celulozę w pożywieniu nazywamy też błonnikiem pokarmowym lub po prostu błonnikiem. Wpływa on na efektywną pracę jelit.

Dzięki błonnikowi uzyskujemy poczucie sytości i zadowolenia, ale prawie wcale nie dostarczamy organizmowi energii. Dlatego jeśli Jenny potrzebuje szybkiego zastrzyku energii, może zjeść coś słodkiego, coś co szybko przekształci się w glukozę, na przykład banana lub jabłko, i dostarczy energię mięśniom i mózgowi. Za to króliki mogą spokojnie objadać się trawą.