Tłuszcze w pożywieniu

Mmmm to ciasto pysznie wygląda. Taaaak... pełno w nim tłuszczu! Prawie wszystko, co dobre zawiera tłuszcz: śmietana, masło, orzechy. To prawda, i jeszcze awokado, oliwki i ser żółty.

No i my, czyli ludzie. W naszym ciele jest dużo tłuszczu. Tłuszcz mamy na przykład pod skórą. Chroni nas on przed zimnem. Mamy też tłuszcz na podeszwach stóp oraz wokół narządów wewnętrznych, co chroni je przed uszkodzeniami.

Mamy mnóstwo tłuszczu w mózgu, wokół wszystkich komórek nerwowych. Tak więc mamy trochę tłuszczu w każdym miejscu w naszym ciele. Jest to pewien rodzaj zapasów, z których ciało może korzystać, gdy brakuje nam pożywienia lub gdy jesteśmy chorzy i nie możemy jeść. Tłuszcz można nazwać „bombą czystej energii”. Zawiera dwa razy więcej energii, niż taka sama ilość białek lub węglowodanów.

Dzięki temu, że ciało traktuje tłuszcz jako zbiornik zapasowy, ludzie przetrwali czasy, w których było mało pożywienia. Kiedy z kolei pożywienia było dużo, mogli jeść trochę więcej i przechowywać nadmiar w ciele jako tłuszcz. Nie musimy jednak jeść tylko tłuszczu, żeby magazynować tłuszcz. Taki sam efekt będzie miało przyjmowanie białek i węglowodanów. Ciało najpierw przekształca wszystko w energię.

Jest to element procesu trawienia. W żołądku i dwunastnicy znajduje się enzym, który rozbija cząsteczki tłuszczu na różnego rodzaju „pakiety energii”. Część tej energii ciało zużywa od razu, do funkcjonowania. To, co zostanie jest magazynowane jako tłuszcz. Ta zdolność do odkładania tłuszczu jest niezbędna dla ludzi, ale może też być źródłem problemów.

Przyjmowanie większej ilości energii niż jest się w stanie zużyć kończy się nadwagą. Dorośli, którzy mają nadwagę są bardziej narażeni na niektóre choroby, na przykład problemy z sercem. Znaczenie ma łączna ilość energii, nieważne, czy pochodzi z węglowodanów, białek, czy... tłuszczu. Dlatego to nie przez tłuszcz w jedzeniu tyjemy.

Tak naprawdę trzeba jeść tłuszcz, żeby dobrze się czuć, częściowo po to, żeby zyskać energię, a częściowo dlatego, że tłuszcz zawiera substancje, które są niezbędne dla naszego ciała, na przykład witaminy. W przyrodzie tłuszcz jest obecny zarówno w zwierzętach, jak i w roślinach. Tłuszcz z roślin, czyli roślinny, jest zwykle płynny w temperaturze pokojowej. Z kolei tłuszcz ze zwierząt, czyli zwierzęcy, w temperaturze pokojowej ma najczęściej postać stałą. Zwierzęta gromadzą tłuszcz podobnie do ludzi.

Część spożywanych węglowodanów, tłuszczów i białek ciało przekształca na tłuszcz i magazynuje. Rośliny jednak potrzebują pomocy słońca. Najpierw przekształcają wodę i dwutlenek węgla na glukozę. Odbywa się to przy pomocy światła słonecznego, w procesie fotosyntezy. Następnie rośliny łączą niewielkie cząsteczki glukozy w długie węglowodany: skrobię i celulozę.

Wreszcie przekształcają część skrobi i celulozy w tłuszcz. Gdy roślina wytwarza tłuszcz, większość gromadzi się w nasionach, orzechach, jagodach lub owocach. Dlaczego? Podobnie jak ludzie rośliny także muszą magazynować skoncentrowaną energię. Spójrz na tę oliwkę.

Teraz musi poradzić sobie sama. Trzeba dużo energii, żeby wytworzyć korzeń i łodygę pokrytą liśćmi. Ta energia pochodzi z tłuszczu w owocu oliwki. Jeśli jednak zjemy oliwkę, zanim zacznie kiełkować, przekaże ona swoją energię do naszego ciała. Z tej energii możemy też skorzystać, gdy wyciśniemy tłuszcz z nasion, orzechów albo...

tak jak tu, z oliwek. W ten sposób otrzymamy olej, którego można użyć do smażenia lub do sosów. Trzy decylitry oliwy z oliwek zawierają tyle energii, ile zazwyczaj zużywamy w ciągu dnia: tyle co dwa kilogramy ugotowanego makaronu lub cztery kilogramy jabłek. Dostajemy też tłuszcz od zwierząt, jedząc ich mięso lub pijąc mleko krów, kóz lub owiec. Mleko, z którego można zrobić masło...

i śmietanę... i lody! Mmmm zjadłbym ten tort! Nie, lepiej ten: w tym są orzechy!