Białka w pożywieniu

Ohyda! Kanapka z jajkiem? No co? Nigdy nie słyszałeś o białkach? Niedługo będę miała większe mięśnie, więc uważaj!

Coooo? To mięśnie biorą się z jajek? Nie do końca, Michał, ale mięśnie składają się głównie z białka, tak samo jak jajka. Dlatego jeśli zjadasz jajka, dostarczasz swojemu ciału materiał, z którego buduje mięśnie. Poza tym białka służą do budowy nie tylko mięśni, ale też narządów i skóry, a nawet włosów i paznokci.

Nie trafiają jednak bezpośrednio z pożywienia do różnych części ciała. Najpierw trzeba je rozbić na mniejsze kawałki, a potem na nowo poskładać. Wszystkie białka składają się z długich łańcuchów aminokwasów. Wszystkie aminokwasy mają ten sam łańcuch główny, składający się z węgla, wodoru, tlenu i azotu. Skąd w takim razie biorą się różnice między aminokwasami?

Różnice zależą od tego, co jest powiązane z tym atomem węgla w środku. Może łączyć się z nim ponad 20 różnych łańcuchów bocznych. Niektóre z nich są małe, inne duże. Niektóre zawierają tlen, inne azot, a jeszcze inne siarkę. W zależności od sposobu ułożenia aminokwasów właściwości poszczególnych białek mogą być bardzo różne.

Niektóre mogą być twarde i tworzyć długie włókna, jak keratyna we włosach i paznokciach. Inne mogą być rozpuszczalne w wodzie i wyglądem przypominać kulki, jak hemoglobina we krwi. Jest to substancja, która dostarcza tlen do wszystkich komórek w ciele. Niektóre białka są niewielkie, złożone z zaledwie 50 aminokwasów, a inne ogromne, mające aż 30 000 aminokwasów. Są to największe znane nam cząsteczki.

Nie wszystkie białka organizm wykorzystuje jako budulec. Na przykład amylaza pomaga ślinie w jamie ustnej rozkładać pożywienie. Amylaza jest tak zwanym enzymem. Enzymy to grupa białek, przyspieszających reakcje chemiczne w organizmie. Każdy z nas w swoim ciele ma około 75 000 różnych enzymów.

Każdy z tych enzymów ma inną funkcję. Aby dobrze spełniać swoje zadanie, enzymom potrzebna jest odpowiednia temperatura i właściwa kwasowość. Jeśli jest zbyt gorąco, przestają działać. Właśnie dlatego wysoka gorączka może być niebezpieczna. Dobrze, ale rozmawialiśmy o należącej do Jenny obrzydliwej kanapce z jajkiem.

Jak z takiego jajka mogą powstawać włosy, mięśnie, czy te całe enzymy? Białka, które zjadamy najpierw są rozbijane na aminokwasy. Ich rozkład zaczyna się w żołądku, a potem trwa w jelicie cienkim. Te aminokwasy są przenoszone przez krew i dostarczane do każdej komórki w organizmie, a tam mogą być z nich budowane nowe białka. To właśnie ułożenie aminokwasów decyduje o właściwościach danego białka.

Jeśli chodzi o budowę mięśni, to nie ma większego znaczenia, czy zjemy mniej, czy więcej białka. Dużo bardziej liczą się ilość i rodzaj wykonywanych ćwiczeń fizycznych. Potrzebujemy jednak określonej ilości białka z pożywienia, aby przetrwać. Naprawdę muszę jeść jajka? Nie bardzo mi smakują.

Nie martw się, dużo białka zawierają też produkty mleczne, ryby, orzeszki ziemne i kiełki fasoli. O! Lubię kiełki fasoli. Z tym właśnie zrobię sobie kanapkę. Fuj!