การแพร่

น้ำร้อน 1 แก้ว กับชาอีก 1 ซอง ลองดูสิว่าตอนนี้มันเกิดอะไรขึ้น น้ำร้อนนั้นจะไปสกัดเอารสชาติ และโมเลกุลอื่นๆออกมาจากใบชา และมันก็จะลอยอยู่ในน้ำนั้น จนทำให้สีของมันเข้มขึ้น และถ้าเราทิ้งมันไว้นานพอ น้ำชาของเราก็จะเข้มเท่ากันหมดทั้งแก้ว แต่ทำไมชาถึงกระจายตัวในน้ำได้ เท่ากันหมด โดยที่เราไม่ได้คนมันเลยล่ะ นั่นก็เพราะว่า น้ำขยับตัว เหมือนคนตัวมันเองอยู่ตลอดเวลาน่ะสิ สิ่งที่เกิดขึ้นนี้เรียกว่า การแพร่ การแพร่นั้นเกิดขึ้นได้เพราะโมเลกุลของน้ำ เคลื่อนที่ไปอย่างต่อเนื่อง แบบไร้ทิศทางที่แน่นอน และเมื่อโมเลกุลของน้ำชนเข้ากับ ชาที่ละลายออกมา อนุภาคของชาจึงถูกดันออกไป มันจะเกิดขึ้นทีละน้อย และเกิด กับอนุภาคทีละตัว น้ำจึงเป็นตัวผสมให้ชาเข้ากับตัวมันเอง การแพร่จะทำให้อนุภาคกระจายออกมา จากบริเวณที่พวกมันรวมตัวกันอยู่มากมาย คือจุดที่มีความเข้มข้นมาก จากนั้นจึงกระจายเข้าไปยังจุดที่มี ความเข้มข้นน้อยกว่า พลังงานที่น้ำใช้ไปในการผลัก และจากนั้นก็คนทุกอย่างให้เข้ากัน ก็คือพลังงานความร้อน เพราะความร้อนนั้นจะมีเพียง การเคลื่อนที่เล็กๆ ที่ระดับอนุภาค แบบไร้ทิศทางที่แน่นอน มันไม่จำเป็นต้องร้อนด้วยซ้ำ ในการทำให้การแพร่เกิดขึ้น ลองรอให้น้ำชาหายร้อน แล้วเทน้ำเพิ่มลงไป แล้วก็ระวังอย่าเผลอไปคนมันเข้าล่ะ แล้วดูสิ มันใช้เวลาอยู่เหมือนกันแหละ แต่การแพร่ ก็ทำให้ชากระจายตัวมาถึงตรงนี้เหมือนกัน การแพร่นั้นไม่ได้เกิดแค่ในของเหลว แต่มันก็เกิดขึ้นกับพวกแก๊สด้วย ถ้าบอกว่าเราขึ้นลิฟต์ไปกับน้องชาย แล้วเกิดเผลอ ผายลมออกมา โมเลกุลในอากาศจะใช้เวลาแค่พริบตาเดียว ในการเคลื่อนที่ไปทุกทิศทาง แล้วชนเข้ากับโมเลกุลของแก๊สพิษของเรา และมันก็ทันเวลาที่จะทำให้พวกมัน เคลื่อนไปในทุกทิศทาง จนพากลิ่นนั่นไปถึงจมูกของน้องชายเราได้ การแพร่นั้นมีประโยชน์มาก ไม่ใช่แค่คนชาให้เข้ากันหรือ ทำให้เราจองลิฟต์เพียงคนเดียว แต่สิ่งมีชีวิตทุกชนิดในธรรมชาติ ต่างก็ใช้ประโยชน์จากการแพร่นี้ทุกวัน ด้วยความช่วยเหลือจากการแพร่นี้เอง ออกซิเจนจากปอดจึงเดินทางไป ยังเลือดของเราได้ และสารอาหารต่างๆที่เรากินเข้าไป ก็ถูกขนส่งจากลำไส้ไปอยู่ที่เลือด โดยอาศัยการแพร่นี้ด้วยเช่นกัน พลังงานที่ขับเคลื่อนให้เกิดการแพร่นั้น เป็นพลังงานที่เล็กแต่เคลื่อนที่ได้ รวดเร็วในระดับโมเลกุล และในการเคลื่อนที่เล็กๆแบบเดียวกัน ที่เราพบเห็นได้อยู่ทุกวัน ก็คือพลังงานความร้อน การแพร่ของแก๊สนั้นไวมาก โมเลกุลในแก๊สนั้นจะเคลื่อนที่ได้ อย่างรวดเร็วและเป็นอิสระ การแพร่ในของเหลวนั้นจึงช้ากว่า เพราะว่าโมเลกุลในนั้น เคลื่อนที่ได้ช้ากว่า โมเลกุลที่อยู่ในของแข็ง จะอยู่เป็นที่เป็นทาง และสั่นสะเทือนได้เฉพาะที่เท่านั้น ดังนั้นการแพร่จึงไม่เกิดในของแข็ง การแพร่ อนุภาคพวกนั้น - ที่กระจายออกไป - จากจุดที่มีความเข้มข้นสูงกว่า ไปยังจุดที่มีความเข้มข้นน้อยกว่า ด้วยการที่โมเลกุลของพวกมันชนกันนั่นเอง