ไฮโดรคาร์บอนอิ่มตัวและไฮโดรคาร์บอนไม่อิ่มตัว

สารประกอบที่เห็นอยู่มีแค่ไฮโดรเจน และคาร์บอนเป็นส่วนประกอบ มันคือสารประกอบไฮโดรคาร์บอน ซึ่งสารไฮโดรคาร์บอนชนิดนี้ มีชื่อว่า อีเทน พันธะระหว่างอะตอมของคาร์บอนนั้น เป็นพันธะเดี่ยว โดยอะตอมแต่ละตัวจะใช้อิเล็กตรอน ร่วมกันกับอะตอมตัวอื่น ทั้งนี้ อะตอมของคาร์บอนยังสามารถ ใช้อิเล็กตรอนร่วมกันหนึ่งคู่ ในกรณีที่เป็นพันธะคู่ด้วย เมื่อพันธะในสารประกอบ ไฮโดรคาร์บอนเป็นพันธะคู่ ชื่อท้ายของมันก็จะเปลี่ยนไป จากที่เรียกว่าอีเทน ก็จะ กลายเป็นเอทีน แต่ไม่ใช่แค่ชื่อเท่านั้นหรอกที่เปลี่ยนไป อะตอมของไฮโดรเจนในเอทีนก็ลดลงไปด้วย ทำไมเป็นแบบนั้นล่ะ อะตอมของคาร์บอนแต่ละตัวจะสร้าง พันธะกับอะตอมตัวอื่นได้ 4 พันธะ ในอีทีน อะตอมของคาร์บอนแต่ละตัว จะใช้ 1 ใน 4 ของพันธะทั้งหมด ในสายคาร์บอน นั่นแปลว่าจะมีอีก 3 พันธะ ที่ยังคงเหลืออยู่ และในอีเทน อะตอมของคาร์บอนแต่ละตัว จะสร้างพันธะกับอะตอม 3 ตัวของไฮโดรเจน จึงทำให้ในเอทีน ยังคงมีอีก 2 พันธะที่ยัง เหลือไว้ให้กับอะตอมตัวอื่นของคาร์บอน นั่นทำให้มันยังมีที่ว่างพอสำหรับ อะตอมคู่ของไฮโดรเจนนั่นเอง ดังนั้นความหมายของพันธะคู่ก็คือ จำนวนอะตอมตัวอื่น จะไปจับกับสายคาร์บอน ทำให้จำนวนพันธะลดลง แล้วคุณสมบัติของสารประกอบ ไฮโดรคาร์บอนนี้จะกระทบกับอะไรไหม ถ้าพันธะที่มีเป็นพันธะคู่ แทนที่จะเป็นพันธะเดี่ยวน่ะ พันธะคู่เป็นพันธะที่ไม่เสถียรเท่าไหร่ จึงทำให้มีการเพิ่มจำนวนของอะตอม หรือกลุ่มอะตอมขึ้นได้อย่างง่ายดาย ตัวอย่างเช่น โมเลกุลของเอทีนสามารถ เพิ่มจำนวนโมเลกุลของไฮโดรเจน เพื่อสร้างอีเทนขึ้นมา สารประกอบพวกไฮโดรคาร์บอนเหล่านั้น ยังสามารถทำให้จำนวนอะตอมเพิ่มขึ้น แถมยังทำให้ชื่อของมันพิเศษได้ด้วย พวกมันเป็นสารไฮโดรคาร์บอนที่ไม่อิ่มตัว นั่นคือยังมีที่ว่างพอให้อะตอมเพิ่มได้อีก แต่อีเทนนั้นมีจำนวนอะตอมอยู่ ในเกณฑ์สูงสุด ทั้งยังสร้างพันธะกับอะตอมของคาร์บอน ตัวอื่นไปแล้วด้วย ดังนั้นอีเทนจึงเพิ่มจำนวนอะตอมไม่ได้อีก มันเป็นไฮโดรคาร์บอนที่อิ่มตัวแล้ว ลองมาดูสารประกอบที่มีสาย คาร์บอนยาวกว่านี้กัน เฮกเซนมีอะตอมของคาร์บอนอยู่ 6 อะตอม ถ้าเราเปลี่ยนมันให้เป็นเฮกซีน ความเสถียรของมันก็จะลดลง พันธะคู่ที่เกิดขึ้นมานั้นหมายถึง โอกาสในการทำปฏิกิริยากับสารอื่น ของมันก็จะเพิ่มขึ้นด้วย แต่ถ้ามีพันธะสามเกิดขึ้นในโมเลกุลนั้น ความเสถียรของมันก็จะยิ่งน้อยลงไปอีก แต่มันก็มีข้อแม้อยู่ข้อหนึ่งนะ ถ้าเราทำให้สารไฮโดรคาร์บอนนั้นเป็นวงแหวน ที่มีอะตอมของคาร์บอน 6 อะตอม และเป็นพันธะสาม ความเสถียรที่มันมีนั้นจะทวีคูณ ยิ่งกว่าโมเลกุลสายตรงเสียอีก ซึ่งสารตั้งต้นตัวนี้มีชื่อว่าเบนซีน ชื่อของมันที่ลงท้ายด้วยคำว่า อีน ก็ทำให้ เรารู้ว่าสารตัวนั้นมีพันธะคู่อยู่ภายใน มันจึงเป็นสารประกอบที่ไม่อิ่มตัว แม้ว่าค่าความเสถียรในวงแหวน ของเบนซีนจะมีอยู่มาก ทั้งยังผสมอยู่ในสารประกอบหลายตัว ที่มีความสำคัญทางระบบชีววิทยา ดังนั้น สารไฮโดรคาร์บอน ที่เป็นพันธะเดี่ยว จึงมีชื่อลงท้ายด้วยคำว่า เอน ตัวอย่างเช่น บูเทน แถมพวกมันยังเป็นสารประกอบที่เสถียร และมีความอิ่มตัวด้วย ส่วนสารไฮโดรคาร์บอนที่เป็นพันธะคู่ จะมีชื่อลงท้ายด้วยคำว่าอีน พวกมันเป็นสารประกอบที่ไม่อิ่มตัว และไม่มีความเสถียรเลย ทั้งนี้ พวกมันยังสามารถทำให้จำนวน อะตอมเพิ่มขึ้นได้ด้วย เพราะเหตุนี้เอง พวกมันจึงไวต่อ การเกิดปฏิกิริยามาก แต่เบนซีนกลับเป็นข้อยกเว้นนะ เนื่องจากพันธะของมันเป็นพันธะสาม ที่มีความเสถียรค่อนข้างมาก